Mindful lunches, meditatieruimtes en jaarlijkse congressen over aandacht en contemplatie: Silicon Valley heeft meditatie en mindfulness omarmd, zo betoogt het online magazine Wired. De aandachtstrainingen worden niet alleen ingezet voor innerlijke vrede, maar het gaat erom winst te boeken.

Is er een spirituele revolutie gaande in Silicon Valley? Meer dan duizend medewerkers van Google zijn aanwezig geweest bij een Search Inside Yourself-training, een meditatiecursus met als doel de eigen emoties in perspectief te zien en zo een betere werknemer te worden. Verder houdt het bedrijf tweemaandelijkse ‘mindful lunches’, die in absolute stilte worden gehouden en begonnen na een bezoek van de Zenmonnik Thich Nhat Hanh in 2011. En onlangs bouwde de zoekgigant zelfs een labyrinth voor loopmeditaties.

Niet alleen bij Google, maar ook bij andere bedrijven in Sillicon Valley worden meditatietechnieken ingezet als ‘nieuwe cafeïne’ en een manier om productiviteit en creativiteit te stimuleren. Zo is er ook een Search Inside Yourself Leadership Institute, dat de Googlemeditatie leert aan wie dat maar wil. De bedrijfstop van LinkedIn, Cisco en Ford is aanwezig bij de jaarlijkse Wisdom 2.0-conferenties die betogen dat mensen niet met elkaar verbonden moeten zijn via technologie alleen, maar ook op manieren die je eigen welzijn en dat van anderen bevordert. Twitter en Facebook hebben mindfulness en meditatie vast onderdeel van hun bedrijfscultuur gemaakt, met regelmatige stiltesessies en aanpassingen in de werkroutine die de aandacht verhogen.

Hippie-oorsprong

Bedrijven nemen daarbij niet één op één Boeddhistische praktijken over, ondernemers smeden deze tradities om tot ze passen in de doelgerichte, datagedreven en overwegend seculiere cultuur van Sillicon Valley. Reïncarnatie, de dalai lama, Nirvana; ze worden links gelaten. Meditatiedocent Kenneth Folk vertelt aan Wired: “Al het mystieke is achterhaald. Dit gaat erom de hersenen te trainen en om de chemische soep binnenin op te koken.”

Het is niet geheel toevallig dat de interesse in mindfulness en meditatie nu juist in Silicon Valley toeneemt. Veel van de pioniers die in de jaren zeventig en tachtig vormgaven aan de computerindustrie in het gebied, waren zelf volhardend hippie en aanhanger van Oosterse wijsheid. Bekend voorbeeld is Steve Jobs, die in die beginjaren consequent met blote voeten op werk kwam en zwoor bij zenmeditatie als inspiratie voor de ontwikkelingen van Applecomputers en later de iPhone.

De vrijheid die deze voorgangers genoten, heeft inmiddels plaatsgemaakt voor een dwingender keurslijf. Het moet immers wel opleveren en liefst zo snel mogelijk. Meditatie en mindfulness worden nu op moderne manier aan de man gebracht, zoals bij de training “neural self-hacking”. De programmeurs van de Valley leren dat ze afstammen van apen, en dat de fight-or-flight-reacties in het menselijk brein daar een overblijfsel van zijn. Het brein maakt van kleine akkefietjes op het werk een kwestie van leven op dood. De amygdala, het deel in ons brein dat angst verwerkt, kan deze neiging echter onderdrukken zodat je ook in stresssituaties logisch kunt nadenken en stress in zijn geheel vermindert.

Meer focus, minder griep

Meditatie en mindfulness helpen daarbij. Talloze studies hebben aangetoond dat deze technieken kunnen worden ingezet om de verbindingen in het brein te verleggen. Een onderzoek aan de Universiteit van Boston toonde aan dat testpersonen na een meditatietraining van slechts 3,5 uur al meetbaar minder hevig reageren bij het zien van emotioneel beladen afbeeldingen. Ander onderzoek wees uit dat meditatie het werkgeheugen en de uitvoerende handelingen verbetert. Of meerdere studies die vasstelden dat structurele beoefenaars een verbeterd vermogen hebben om te concentreren op snel veranderende stimuli. Eén publicatie die ook door Google werd geciteerd stelde zelfs dat mediterende mensen minder vatbaar zijn voor griep.

Bij Google wordt meditatie ook nadrukkelijk ingezet om emotionele intelligentie (E.I.) te cultiveren, zodat niet alleen het eigen gedrag en motieven maar ook die van de collega’s en klanten kan worden begrepen. E.I. is de heilige graal, zo beschouwen de IT-bedrijven. Het heeft jaren geduurd voor meditatie en mindfulness als idee aansloegen bij Google, maar nu gaat het snel. Trainingen, meditatieruimtes, gratis biologische maaltijden: het bedrijf doet er alles aan om zijn werknemers gezond te houden. En met Google nog vele anderen. Wisdom 2.0 is nu het devies.

Goeroes of graaiers?

Wired wijst een aantal goeroes aan dat deze ontwikkeling (bege-) leidt. Namen om in de gaten te houden:

• Kenneth Folk: de man achter de term ‘open source-enlightenment’, (vrij vertaald: vrije verlichting)
• Jack Kornfield: langdurig Boeddhistisch leraar, ontvangt vaak topmensen uit Sillicon Valley.
• Soren Gordhamer: doceerde meditatie in gevangenissen. Nu actief in Sillicon Valley. De man achter de term ‘Wisdom 2.0’ en de gelijknamige (razend populaire) conferenties.
• Chade-Meng Tan: schreef het boek ‘Search Inside Yourself’ en heeft als taak om meditatie toegankelijk te maken voor zoveel mogelijk mensen van Google als hij maar kan.

Wat merken we hier al van de mindfulness-getrainde bedrijven in Californië? De compassie die Boeddhisten prediken stelt dat we allemaal met elkaar verbonden zijn, Facebook heeft deze les ter harte genomen. Het sociale netwerk heeft knoppen en functies meer en meer persoonlijk gemaakt, waarbij kleine nuances in de taal een wereld van verschil betekenen. En zo zal de spirituele revolutie van Silicon Valley zich via glasvezel over de wereld verspreiden.

Is het spiritueel materialisme? Is het verminking van zuiver Oosters gedachtegoed, of garantie voor een verhoogde bloeddruk? Je kunt vraagtekens zetten bij deze ontwikkeling. Want als meditatie en mindfulness uiteindelijk dienen voor materieel gewin, wat blijft er nog over van de kern die juist het loslaten daarvan nastreeft? Of is er wel iets voor te zeggen? Misschien is dit dé manier om ziekteverzuim, burnout en andere ongewenste kostenposten tegen te gaan. Een manier om werknemers gezond te houden en bedrijven en de economie weer een positieve kant op te sturen. Silicon Valley is al jaren richtingbepalend in de wereld, en de wetenschap toont keer op keer aan dat meditatie en mindfulness werken. Misschien wordt het ook hier eens tijd voor een spirituele revolutie op de werkvloer.

Lees hier het volledige artikel van Wired, met volop aandacht voor nerdgoeroes en CEO’s in lotushouding. Bekijk hieronder een presentatie van Chade-Meng Tan bij Google.