Wat zijn de vier wegen van yoga?

Als je ergens in het leven van verzekerd kunt zijn, dan is het wel dat iedereen anders is. Aanleg, karakter, gedachten, gevoelens en doelen: ze verschillen per persoon. Het mooie is dat de yogafilosofie hier rekening mee houdt. Gebaseerd op alle verschillen zijn er vier wegen van yoga gedefinieerd. Zo is er voor elk wat wils.

Yoga betekent eenwording van lichaam en geest. Maar yoga is meer dan alleen een fysieke, of mentale oefening. Yoga staat ook voor eenwording met het goddelijke. Ons Zelf (Atman) komt namelijk voort uit het Hogere Zelf, het goddelijke (Paratman). De aard van dit Hogere Zelf is vreugde, geluk (Ananda). Omdat ons innerlijke Zelf deel is van het Hogere, probeert iedere mens hier contact mee te maken om gelukkig te zijn. Iedereen, bewust of onbewust, streeft uiteindelijk naar dit geluk. De manier om dit te doen is via de vier wegen van yoga.

De vier wegen van yoga

Traditioneel zijn er vier scholen van yoga. Dit zijn:

Karma yoga

Karma Yoga is het pad van actie en daarom bij uitstek geschikt voor ondernemende mensen die van het buitenleven houden. Bij karma yoga ligt de nadruk op dienstbaarheid en een aandachtige, bewuste houding terwijl de acties worden uitgevoerd. Mindful naar buiten én naar binnen toe. Karma yoga werkt met de wet van oorzaak en gevolg. Aan elke actie is een reactie verbonden, op je lichaam, geest en bewustzijn. De uitkomst van een actie hangt af van zijn ethische waarde en van de intentie waarmee hij wordt uitgevoerd.

Bhakti yoga

Bhakti yoga is het pad van verering en liefde voor god en de wereld: dieren, mensen, de gehele natuur. De beoefening bestaat uit chanten en zingen van lofzangen als uiting van de liefde. Vooral emotionelere mensen zullen zich aangetrokken voelen tot het pad van bhakti yoga.

Raja yoga

Raja yoga is het ‘koninklijke pad’ van yoga. Het wordt ook wel het achtvoudig pad genoemd, oftewel ashtanga yoga, als verwijzing naar de acht ‘ledematen’ die leiden tot absolute mentale controle. (Bekijk hier de acht ledematen) Raja yoga is het pad van zelfdiscipline en bestaat onder meer uit bekendere yogatechnieken zoals asanas, pranayama, meditatie en kriya’s.

Gyana yoga

Gyana Yoga, ook wel jnana yoga, is het filosofische pad. De focus van dit pad ligt op het trainen van de vaardigheid om waarheid van onwaarheid te onderscheiden. Om zelfkennis te verwerven door middel van studie, oefening en ervaring. Gyana yoga is de moeilijkste weg. Het vereist enorme wilskracht en intellect om de eigen aard te kunnen doorgronden. Om dit pad te kunnen volgen, is het eerst nodig om de drie andere wegen te beheersen.

Andere wegen van yoga

Hoe zit het nu met hatha, iyengar, of kundalini? De meeste bekende vormen van yoga vallen onder de derde categorie: raja. Raja is het achtvoudig pad, waaronder dus ook de fysieke oefeningen vallen zoals je die kent van de yogaschool. Bedenk bovendien dat er talloze soorten yoga zijn verzonnen, als manier van marketing. Deze bestaan vaak uit een mengelmoes van oefeningen die her en der vandaan zijn geplukt, met een nieuw stempel erop.

“Bewandel elk pad”

Wees hier bewust van: de vier paden van yoga zijn niet afgescheiden van elkaar. Ze zijn verschillende aspecten van de totale yogaleer. Elk pad is nauw verweven met het andere en komt op verschillende momenten in ons dagelijks leven aan de oppervlakte. Als we bijvoorbeeld aan god denken en liefde voelen voor onze medemens en de natuur, dan zijn we bhakti yogi’s. Als we klaarstaan voor anderen om ze te helpen zijn we karma yogi’s. Als we mediteren en yoga-oefeningen doen zijn we raja yogi’s. En als we nadenken over de zin van het leven en op zoek zijn naar waarheid en realiteit, dan zijn we gyana yogi’s. Lichaam, geest, hart en intellect: al deze aspecten heb je in je zitten, maar iedereen gebruikt ze naar eigen voorkeur. De Indiase spirituele leider Swami Sivananda Saraswati (1887-1963) erkende dit en bepleitte een integratie van de vier wegen: de yoga van synthese. Om werkelijk tot realisatie te komen, zo stelde Sivananda, is het noodzakelijk om van elk pad technieken te leren. Hij zei: “Eenzijdige ontwikkeling is niet aan te raden. Religie en yoga moeten de gehele mens ontwikkelen – zijn hart, zijn geest én zijn handen.” Dat is mooi gezegd, maar hoe moet dat dan precies? Vlak voor zijn dood vertelde Sivananda het bondig: “Dien, heb lief, mediteer, realiseer.“